Xưởng sản xuất trực tiếpHàng luôn có sẵn
Hotline/Zalo: 0889.980.222Tư vấn 24/7 miễn phí
Chế tác theo yêu cầuGiảm giá cho số lượng lớn
Hồ Xuân Hương, được tôn vinh là Bà Chúa Thơ Nôm, đã viết bài thơ "Bánh trôi nước" với nhiều tầng ý nghĩa. Trên bề mặt, bài thơ miêu tả chiếc bánh trôi nước trắng, tròn, chìm nổi. Nhưng ẩn sâu trong đó là nỗi lòng cảm thông, xót xa cho thân phận chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội xưa. Tác phẩm không chỉ thể hiện sự đồng cảm mà còn tôn vinh vẻ đẹp phẩm chất, sự trong sáng và tình nghĩa sắt son của người phụ nữ Việt Nam. Dưới đây là một số bài văn phân tích tác phẩm được phalebinhminh.com tổng hợp.
Thơ của Bà Huyện Thanh Quan mang nét trang nhã, đậm chất cung đình và thường gợi lên nỗi buồn man mác. Ngược lại, thơ của Bà Hồ Xuân Hương lại thể hiện một phong cách hoàn toàn khác biệt. Thơ của bà mạnh mẽ, rắn rỏi, với đề tài dân dã nhưng ý nghĩa sâu sắc, thâm thúy, thường mang nỗi phẫn uất và sự đả kích xã hội đương thời. Trong đó, bài thơ "Bánh trôi nước" là một tác phẩm tiêu biểu thể hiện rõ phong cách này.
"Bánh trôi nước" là một bài thơ trữ tình đặc sắc, trong đó tác giả mượn hình ảnh chiếc bánh trôi để thể hiện vẻ đẹp hình thể và tâm hồn của người con gái trong xã hội phong kiến. Dù thân phận nhỏ bé, chìm nổi và phụ thuộc, nhưng họ vẫn giữ gìn trọn vẹn phẩm giá của mình. Từ "thân em" được sử dụng ngay từ đầu bài thơ đã nhân hoá chiếc bánh, đồng thời tạo nên mối liên tưởng sâu sắc về cuộc đời người phụ nữ.
Hình ảnh bánh trôi nước với vẻ ngoài trắng tròn, tâm hồn son sắc, cùng cuộc sống chìm nổi lênh đênh tượng trưng cho người phụ nữ trong xã hội xưa. Họ bị đẩy vào hoàn cảnh khó khăn, không làm chủ được số phận, nhưng vẫn giữ gìn phẩm giá và lòng kiên định. Đặc biệt, câu thơ "Mà em vẫn giữ tấm lòng son" thể hiện quyết tâm bảo vệ phẩm giá, mặc cho những khó khăn, gian khổ. Đây là lời khẳng định mạnh mẽ giá trị của người phụ nữ trong xã hội.
Bài thơ tuy ngắn gọn nhưng chứa đựng thông điệp sâu sắc về xã hội bất công và phẩm giá của người phụ nữ. Hồ Xuân Hương đã dùng ngòi bút tài hoa của mình để thay mặt giới phụ nữ cất lên tiếng nói phản kháng và khẳng định giá trị tâm hồn của họ, dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào.
"Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầ tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son"
Chỉ có những chiếc bánh trôi nước mộc mạc giản đơn thế thôi mà tác giả Hồ Xuân Hương đã làm nên một bài thơ nói lên sự chịu đựng, gánh lấy quan niệm sai trái trọng nam khinh nữ của người phụ nữ lúc bấy giờ. Bài thơ chỉ có những vốn từ đơn giản thân thuộc mà chất chứa biết bao nhiêu tình cảm.
"Thân em vừa trắng lại vừa tròn". Tác giả đã sử dụng mô típ ca dao quen thuộc "Thân em" để ngưởi phụ nữ có thể hóa thân vào những chiếc bánh trôi nước dân dã đáng yêu. Hàm chứa bên trong vẫn là ca ngợi vè đẹp của người phụ nữ biến họ thành những đóa hoa xinh đẹp, lộng lẫy và thắm tươi nhất của cuộc đời. Làm cho cuộc sống này thêm tươi đẹp thêm màu sắc.
"Bảy nổi ba chìm với nước non". Thành ngữ "bảy nổi ba chìm" được vận dụng tài tình nhằm gợi tả số phận người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến xưa. Để bày tỏ nỗi xúc động thương cảm của bà Hồ Xuân Hương đứng trước số phận lênh đênh chìm nổi chẳng biết đi về đâu của người phụ nữ. Chỉ mặc cho số phận định đoạt. Tôi tự hỏi: "Một người phụ nữ đẹp đến thế mà vì lẽ gì phải chịu đựng cuộc đời như vậy, chẳng lúc nào được sống trong cuộc sống vui vẻ hạnh phúc?" Tại sao những người đàn ông to lớn khỏe mạnh như thế mà không chịu những số phận khổ cực mà bắt những phụ nữ nhỏ bé kia phải gánh lấy chứ?
"Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn". Tác giả sử dụng một biện pháp nghệ thuật: đảo ngữ. Nói lên người phụ nữ phải sống lê thuộc. "Tại gia tòng phụ, xuất giá tỏng phu, phu tử tòng tử". Lúc ở nhà thì phụ thuộc vào cha, cha bảo gì làm nấy chằng giám làm trái. Khi lập gia thất thì phải cung phụng cho chồng, cũng chẳng giám làm sai. Lúc chồng mất sống phận của mình phải nương nhờ vào con của mình. Trên cuộc đời này làm gỉ có quan niệm vô lí đến thế! Vậy biết bao giờ họ mới có được cuộc sống riêng tự lâp cho chính bản thân mình. Họ phải đau khổ biết bao để chịu đựng những thứ đao lí như thế.
"Mà em vẫn giữ tấm lòng son". Giọng thơ tự hào quả quyết biểu thị thái độ kiên trì, bền vững. "Tấm lòng son" tượng trưng cho phẩm chất sắc son thủy chung, chịu thương chịu khó của người phụ nữ Việt Nam đối với chồng con. Với mọi người tuy bị cuộc sống phụ thuộc, đối xử không công bằng trong cuộc đời. Câu thơ thể hiện niềm tự hào và biểu lộ khá đậm tính cách của Hồ Xuân Hương: cảm thương cho người phụ nữ, căm phẫn đối với người chồng.
Bài thơ nói về người phụ nữ Việt Nam thời xưa qua hình ảnh bánh trôi nước - một món ăn dân tộc bằng một thứ ngôn ngữ bình dị, dân gian. Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đã được Việt hóa hoàn toàn. Thơ hàm súc đa nghĩa giàu bàn sắc Xuân Hương. Bài thơ biểu lộ niềm thông cảm và tự hào đối với số phận, thân phận và của người phụ nữ Việt Nam nó có gái trị nhân bản đặc sắc. Nữ sĩ viết với tất cả lòng yêu mến, tự hào bản sắc nền văn hóa Việt.
Bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương là một tác phẩm vịnh độc đáo, nơi nhà thơ mượn hình ảnh chiếc bánh trôi để bày tỏ tình cảm và tư tưởng của mình. Không chỉ đơn thuần là bài thơ tả về một món ăn dân gian, "Bánh trôi nước" còn là lời tự bộc bạch của một người phụ nữ, nói lên thân phận và tấm lòng của họ trong xã hội phong kiến.
Hồ Xuân Hương đã khéo léo sử dụng hình ảnh chiếc bánh trôi nước để thể hiện cuộc đời của người phụ nữ. Bánh trôi làm từ bột nếp, nặn thành hình tròn, khi chín thì nổi lên mặt nước. Hình ảnh "thân em vừa trắng lại vừa tròn" vừa tả thực về hình dáng của chiếc bánh, vừa gợi lên vẻ đẹp, phẩm hạnh trong trắng của người phụ nữ. Cụm từ "bảy nổi ba chìm với nước non" là ẩn dụ chỉ sự lênh đênh, trôi nổi của số phận người phụ nữ giữa cuộc đời đầy gian truân.
Thân em vừa trắng, lại vừa tròn
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Câu thơ "rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn" nhấn mạnh sự may rủi mà người phụ nữ phải đối mặt, khi số phận của họ phụ thuộc vào người khác, thường là đàn ông trong xã hội xưa. Dù cuộc đời có biến đổi, thăng trầm, người phụ nữ vẫn giữ gìn được "tấm lòng son", thể hiện lòng thuỷ chung, son sắt, và phẩm chất cao quý của họ.
Cả bài thơ, với chỉ bốn câu ngắn gọn, đã khéo léo chuyển tải thông điệp sâu sắc về số phận và phẩm giá của người phụ nữ. Tuy nhiên, đằng sau những câu chữ đó là một nỗi cảm thương dành cho thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa, khi họ không thể tự quyết định số phận của mình, nhưng vẫn kiên cường giữ gìn giá trị và phẩm chất tốt đẹp của bản thân.
Trong xã hội phong kiến xưa, người phụ nữ thường phải đối mặt với những bất công và định kiến nghiệt ngã. Họ bị xem thường, khinh rẻ, và không có tiếng nói hay địa vị trong xã hội. Những hình tượng như nàng Kiều, nàng Tiểu Thanh trong thơ Nguyễn Du hay Vũ Thị Thiết trong tác phẩm của Nguyễn Dữ là những minh chứng rõ nét cho thân phận bi thảm của người phụ nữ trong thời kỳ ấy.
Giữa bối cảnh đó, nữ sĩ Hồ Xuân Hương nổi lên như một hiện tượng độc đáo trong nền văn học Việt Nam. Bà là người phụ nữ đầu tiên dám lên tiếng đấu tranh cho quyền lợi của phụ nữ, đồng thời cũng châm biếm, đả kích những giai cấp thống trị như vua chúa, quan lại một cách mạnh mẽ. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà là bài thơ "Bánh trôi nước", một bài thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng đầy ý nghĩa về thân phận người phụ nữ.
Hồ Xuân Hương sử dụng ngôn từ sắc sảo và châm biếm để phê phán những kẻ có quyền lực nhưng sống giả dối, tàn nhẫn. Tuy nhiên, khi viết về người phụ nữ, bà thể hiện sự đồng cảm sâu sắc và thái độ trân trọng nhất. "Bánh trôi nước" là bài thơ viết về thân phận nổi trôi của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, nơi mà cuộc sống của họ không do họ quyết định mà phụ thuộc hoàn toàn vào những người đàn ông, những người chồng.
Mở đầu bài thơ, Hồ Xuân Hương mượn hình ảnh chiếc bánh trôi nước để nói về cuộc sống và số phận của người phụ nữ:
"Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước non."
Bánh trôi nước là loại bánh được làm từ bột gạo nếp, sau khi được nặn thành hình tròn trịa bởi bàn tay khéo léo của người nghệ nhân, nó mang màu trắng tinh khiết đặc trưng. Hình ảnh chiếc bánh trôi tròn trịa, trắng ngần tượng trưng cho vẻ đẹp hình thể của người phụ nữ—một vẻ đẹp tươi mới, đầy sức sống. Tuy nhiên, số phận của họ lại đầy bất trắc, bấp bênh như chiếc bánh "bảy nổi ba chìm" trong nước.
Trong xã hội xưa, người phụ nữ không được quyền tự quyết định cuộc đời mình. Từ khi sinh ra đến lúc lấy chồng, họ hoàn toàn phụ thuộc vào gia đình, sau đó là người chồng. Quan niệm "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" hay "xuất giá tòng phu" thể hiện rõ sự phụ thuộc này. Số phận của người phụ nữ, vì thế, thăng trầm theo ý muốn của những người khác:
"Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặnMà em vẫn giữ tấm lòng son."
Nếu người nghệ nhân làm bánh cẩn trọng, chiếc bánh sẽ đẹp và hoàn hảo. Ngược lại, nếu người nghệ nhân hời hợt, chiếc bánh sẽ méo mó, thậm chí bị vỡ khi luộc. Tương tự, cuộc sống của người phụ nữ phụ thuộc hoàn toàn vào người chồng. Nếu gặp người chồng tốt, họ sẽ được hạnh phúc; ngược lại, họ sẽ chịu đựng đau khổ và bất hạnh. Dù vậy, người phụ nữ vẫn giữ được lòng thủy chung và phẩm chất trong sáng, không bị mờ phai bởi nghịch cảnh.
Thông qua hình ảnh chiếc bánh trôi nước, Hồ Xuân Hương đã khắc họa một cách sống động và đầy cảm xúc về người phụ nữ xưa, những người không chỉ đẹp về ngoại hình mà còn có tâm hồn trong sáng và đáng trân trọng. Dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, đau khổ, phẩm chất và đạo đức của họ vẫn luôn sáng ngời. Bài thơ không chỉ thể hiện sự đồng cảm của tác giả với thân phận phụ nữ mà còn là tiếng nói phê phán xã hội phong kiến đầy bất công, đồng thời là lời kêu gọi trân trọng và yêu thương những người phụ nữ trong cuộc sống.
Bài văn phân tích tác phẩm "Bánh trôi nước" số 5
Chúng ta đang sống trong một xã hội bình đẳng, dân chủ—nơi mà mọi người đều được hưởng các quyền tự do và hạnh phúc, không còn sự hiện diện của chiến tranh, áp bức, bất công, hay phân biệt đối xử. Đây là cuộc sống mà con người luôn hằng mong ước. Tuy nhiên, trong xã hội xưa, những điều này lại là xa xỉ, là ước mơ khó thể thành hiện thực. Khát vọng về bình đẳng và quyền làm chủ của con người chỉ là mơ ước xa vời, đặc biệt là đối với người phụ nữ. Điều này được thể hiện rõ ràng qua bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương.
"Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặnMà em vẫn giữ tấm lòng son."
Chỉ với bốn câu thơ ngắn gọn, tác giả đã truyền tải toàn bộ thông điệp về thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Bài thơ không quá dài nhưng đủ để người đọc cảm nhận được sâu sắc những ẩn ý mà tác giả muốn gửi gắm.
Câu thơ mở đầu "Thân em vừa trắng lại vừa tròn" sử dụng mô típ ca dao quen thuộc "thân em" để tôn vinh vẻ đẹp của người phụ nữ—một vẻ đẹp vừa mộc mạc, giản dị nhưng cũng đầy quyến rũ, kiêu sa. Hình ảnh "trắng lại vừa tròn" của chiếc bánh trôi nước tượng trưng cho vẻ đẹp tinh khôi, thuần khiết của người phụ nữ—những con người đáng lẽ ra phải được yêu thương, che chở. Nhưng ngay sau đó, câu thơ thứ hai đã mang đến dự cảm không lành:
"Bảy nổi ba chìm với nước non."
Ở đây, tác giả khéo léo sử dụng thành ngữ "bảy nổi ba chìm" để gợi tả số phận bất hạnh, lênh đênh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Thành ngữ này thường được dùng để miêu tả quá trình nấu bánh trôi, nhưng khi đặt vào trong bài thơ, nó lại mang ý nghĩa biểu tượng cho cuộc đời bất định, bấp bênh của người phụ nữ, những người bị xã hội chà đạp và không biết đến ngày mai.
Người phụ nữ, với thân phận yếu đuối, mỏng manh, phải chịu đựng những sóng gió cuộc đời mà không có nơi nương tựa. Họ không được quyết định số phận của mình, không có quyền tự do lựa chọn hạnh phúc, mà hoàn toàn phải phó mặc cho sự sắp đặt của người khác. Đọc đến đây, người ta không khỏi đau xót và phẫn nộ trước thực tế khắc nghiệt này.
"Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn."
Câu thơ thứ ba tiếp tục nhấn mạnh vào sự phó mặc của người phụ nữ trước số phận. Họ không thể tự định đoạt cuộc đời mình mà phải chịu sự điều khiển, sắp đặt của "tay kẻ nặn"—những người có quyền lực trong xã hội. Cho dù có cố gắng thế nào, họ vẫn không thể thoát khỏi vòng xoáy bất công ấy. Đây không phải là vì họ yếu đuối, mà bởi vì họ nhận ra rằng mọi sự phản kháng đều vô ích trước những định kiến xã hội đã tồn tại hàng nghìn năm. Điều này khiến người phụ nữ rơi vào tình trạng bế tắc, không còn ý chí để phản kháng.
Tuy nhiên, câu thơ cuối cùng:
"Mà em vẫn giữ tấm lòng son."
Giữa những nỗi đau, sự tủi nhục, người phụ nữ vẫn giữ được "tấm lòng son"—biểu tượng cho phẩm chất thủy chung, son sắt. Dù cho cuộc đời có vùi dập thế nào, họ vẫn là những người vợ, người mẹ, người con hiếu thảo, hết mực yêu thương gia đình. Đây chính là phẩm chất ngàn đời của người phụ nữ Việt Nam, không thể thay thế.
Bài thơ ngắn gọn nhưng đã lột tả sâu sắc hình ảnh người phụ nữ Việt Nam qua biểu tượng chiếc bánh trôi nước—một món ăn dân dã nhưng đầy ý nghĩa. Thông qua thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, Hồ Xuân Hương đã bày tỏ sự cảm thông, thương xót đối với thân phận người phụ nữ, đồng thời gửi gắm thông điệp thức tỉnh những "kẻ nặn" hãy biết trân trọng và yêu thương người phụ nữ bên cạnh mình.
Hồ Xuân Hương là một nữ sĩ nổi tiếng trong văn học trung đại Việt Nam, và bà đã để lại nhiều tác phẩm sâu sắc, gây ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc. Trong số những tác phẩm tiêu biểu phản ánh tư tưởng và phong cách nghệ thuật độc đáo của bà, bài thơ "Bánh trôi nước" chắc chắn là một trong những tác phẩm đáng chú ý nhất.
Bài thơ mở đầu với câu:
"Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước non"
Hình ảnh "thân em" trong câu thơ đầu tiên đã giới thiệu về hình ảnh chiếc bánh trôi - một món ăn truyền thống của dân tộc. "Vừa trắng lại vừa tròn" gợi ra hình ảnh chiếc bánh được làm từ bột nếp trắng mịn, tròn trịa, tượng trưng cho sự tinh khôi và trong sáng. Tuy nhiên, câu thơ không chỉ dừng lại ở việc miêu tả chiếc bánh, mà còn ẩn dụ cho vẻ đẹp của người phụ nữ - những người có dáng hình dịu dàng, đầy đặn và phúc hậu.
Câu thơ thứ hai:
"Bảy nổi ba chìm với nước non"
Tiếp tục miêu tả quá trình chiếc bánh trôi được nấu chín, chìm nổi trong nước, nhưng đồng thời cũng là lời nói về thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Họ giống như chiếc bánh trôi, phải trải qua nhiều thăng trầm, bấp bênh và không thể tự quyết định cuộc đời mình. Hình ảnh "bảy nổi ba chìm" là ẩn dụ cho sự long đong, vất vả, thể hiện số phận lận đận của người phụ nữ trong xã hội xưa.
Câu thơ thứ ba:
"Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn"
Miêu tả về quá trình tạo hình cho chiếc bánh trôi, nhưng cũng là ẩn dụ về số phận của người phụ nữ, chịu sự tác động và quyết định từ những "kẻ nặn" - những người có quyền hành, những người đàn ông trong xã hội phong kiến. Họ không thể tự mình định đoạt cuộc đời, dù là hạnh phúc hay khổ đau, tất cả đều phụ thuộc vào người khác.
"Mà em vẫn giữ tấm lòng son"
Đây là lời khẳng định về phẩm chất cao quý của người phụ nữ. Dù cho cuộc đời có lắm những gian nan, dù cho có bị xã hội áp bức, vùi dập, người phụ nữ vẫn giữ vững "tấm lòng son" - sự thủy chung, nghĩa tình. Như chiếc bánh trôi dù có trải qua bao chìm nổi, nhưng lớp nhân đỏ bên trong vẫn giữ nguyên hương vị ngọt ngào, tượng trưng cho phẩm chất đáng quý của người phụ nữ.
Bài thơ "Bánh trôi nước" không chỉ ca ngợi vẻ đẹp và phẩm chất của người phụ nữ mà còn lên tiếng tố cáo xã hội phong kiến bất công, đã áp bức và tước đoạt quyền được sống hạnh phúc của họ. Chính sự thể hiện táo bạo và mạnh mẽ của Hồ Xuân Hương đã làm cho tác phẩm này trở thành một trong những bài thơ đặc sắc nhất của bà, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Bài thơ "Bánh trôi nước" là một tác phẩm nổi bật của Bà Chúa Thơ Nôm Hồ Xuân Hương, vừa thể hiện vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, vừa phản ánh tấm lòng nhân văn sâu sắc của tác giả: yêu thương và trân trọng người phụ nữ.
Bài thơ có hai lớp nghĩa chính. Lớp nghĩa đầu tiên là lớp nghĩa tả thực, miêu tả bánh trôi nước từ hình dáng đến cách làm. Bánh trôi có hình tròn, màu trắng, được làm từ bột nếp, nhân đường, và luộc chín khi bánh nổi lên mặt nước. Bài thơ mô tả một cách chân thực và chính xác món ăn dân dã, quen thuộc của người Việt.
Tuy nhiên, lớp nghĩa ẩn dụ của bài thơ mới chính là điểm nhấn tinh tế và sâu sắc. Hình ảnh bánh trôi là biểu tượng cho người phụ nữ. Ngay từ đầu bài thơ, Hồ Xuân Hương đã sử dụng mô típ "Thân em" quen thuộc trong văn học dân gian để nói về nỗi đau thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa. Câu thơ gợi nhắc đến những tiếng than thân quen thuộc trong ca dao:
“Thân em như tấm lụa đào, Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.”
“Thân em như hạt mưa sa Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.”
Việc sử dụng các ngữ liệu dân gian khiến thơ của Hồ Xuân Hương trở nên gần gũi, mềm mại, và mang đậm chất nhân bản. Trong câu thơ đầu, bà đã khẳng định vẻ đẹp hình thể của người phụ nữ: trắng, tròn, phúc hậu, và hiền từ. Tuy nhiên, vẻ đẹp ấy lại phải chịu đựng một số phận đầy truân chuyên và vất vả:
“Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn.”
Người phụ nữ trong xã hội cũ không được tự quyết định số phận và hạnh phúc của mình. Khi còn nhỏ, họ phụ thuộc vào cha mẹ, đến khi lập gia đình, họ lại phụ thuộc vào chồng. Cuộc đời họ chìm nổi với biết bao sóng gió, và hạnh phúc của họ không bao giờ được tự mình quyết định. Tuy nhiên, dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, những người phụ nữ ấy vẫn giữ vững tấm lòng trong sáng và thủy chung:
“Mà em vẫn giữ tấm lòng son.”
Câu thơ cuối cùng như một điểm sáng, tôn vinh nét đẹp về nhân cách và phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam. Dù phải đối mặt với bao gian nan, thử thách, họ vẫn giữ được "tấm lòng son" – biểu tượng của sự son sắt, thủy chung, và tốt đẹp.
Bài thơ sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, với ngôn ngữ cô đọng, hàm súc, và nghệ thuật ẩn dụ đặc sắc. Việc kết hợp linh hoạt các mô típ của văn học dân gian khiến cho bài thơ vừa giản dị, gần gũi, vừa mang dáng dấp uyên bác, tài hoa. Tất cả những yếu tố này đã góp phần tạo nên sự thành công cho tác phẩm.
Qua "Bánh trôi nước", Hồ Xuân Hương không chỉ ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ, từ hình thức đến phẩm chất, mà còn thể hiện tiếng nói cảm thông sâu sắc với số phận chìm nổi, bị lệ thuộc của họ trong xã hội phong kiến. Đồng thời, tác phẩm còn là lời tố cáo mạnh mẽ xã hội cũ đã đè nén, áp bức, và tước đoạt quyền được lựa chọn cuộc sống và hạnh phúc của con người.